بهینه سازی سبد سهام با روش میانگین واریانس مارکویتز

Tag: diversification

پرتفوی یا سبد سهام

پرتفوی (portfolio) یک لغت با ریشه لاتین و به معنی کاغذ‌های قابل حمل است، شاید شبیه “پرونده”. در ابتدای تأسیس بورس وقتی خبر از اینترنت و دنیای گسترده اطلاعات نبود سهامداران برگه های کاغذی سهام را در پوشه‌هایی که پرتفوی خوانده می‌شد حمل می‌کردند. اما این اسم در طول زمان تکامل پیدا کرد و امروزه یک پرتفوی شامل گروهی از دارایی‌های مختلف، از قبیل سهام، اوراق قرضه، صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک، صندوق‌های قابل معامله در بورس، کالا، ارز و یا معادل نقدی آنها است. یک پرتفوی همچنین می تواند از اوراق بهادار غیر قابل معامله مانند سرمایه گذاری در املاک و مستغلات ، هنر و سرمایه گذاری‌های خصوصی تشکیل شود. ما امروزه در بازار اقتصاد روزمره، این اصطلاح را عموما به معنی “سبد سهام” به کار می بریم. سرمایه گذاران باید مطابق با “ریسک پذیری و تمایل به سود” ، یک سبد سرمایه گذاری بسازند. سرمایه گذاران همچنین می توانند پرتفوی‌های مختلفی را برای اهداف مختلف داشته باشند. همه اینها به اهداف اختصاصی یک سرمایه گذار بستگی دارد. پرتفوی یکی از بهترین راه ها برای کاهش میزان ریسک است. بدین معنا که با ایجاد طیف متنوعی از سهام یا دارایی‌ها می توان کمترین خطر را برای سرمایه در عین حال سود متعادل به دست آورد. در جهت تنویر و ساده سازی این جریان به مثال ها و توضیحات زیر که برگرفته از یکی از حساب های معتبر سایت ویرگول است توجه فرمایید.

چرا ایجاد پرتفوی سرمایه‌گذاری یک روش مناسب در بازار است؟

در مکانیزم ایجاد یک پرتفوی سرمایه‌گذاری، فرد بعد از تحقیق و مطالعه در بازار، چندین سهم را به عنوان سهام مناسب برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کند. حال بعد از انتخاب سهام، با توجه به نظر سرمایه‌گذار، وی سرمایه‌ خود را با نسبت‌هایی مشخص بین این سهام تقسیم کرده و نسبت به خرید آن‌ها اقدام می‌نماید.

به عقیده کارشناسان بازار، این عملکرد، روش مناسبی برای دوری از ضررهای مالی می‌باشد. چرا که در نظر داشته باشید، اگر به جای ایجاد پرتفوی، در صورتی که نسبت به خرید فقط یک سهم خاص در بازار اقدام می‌کردید، در این حالت با کاهش قیمت این سهم، سرمایه‌ی شما به طور کلی دچار ضرر و زیان مالی می‌ شد. اما اگر سرمایه‌ی خود را برای خرید چندین سهم متفاوت در نظر بگیرید، حتی در صورت کاهش قیمت یک سهم از سهام خریداری شده، افزایش قیمت سهام دیگر، می‌تواند این ضرر مالی را برای شما جبران نماید.یعنی در این شرایط، با کاهش قیمت یکی از سهام خریداری شده، انتظار می‌رود که ثبات قیمتی سهام دیگر و یا حتی افزایش قیمت آن‌ها، کمکی برای سرمایه‌گذار در حفظ سرمایه‌ی وی شود. در این حالت، احتمال بسیار پایینی وجود دارد که همه سهام خریداری شده با کاهش قیمت رو به رو شوند. از این رو از روش پرتفوی به عنوان یکی از روش‌های اساسی در کاهش ریسک نوسانات قیمتی بازار یاد می‌شود.

در این بخش به بررسی مثال‌هایی از سرمایه‌گذاری بر روی یک سهم و نیز سرمایه‌گذاری پرتفوی اشاره خواهیم نمود.

سرمایه‌گذاری تنها بر روی یک سهم مشخص در بازار

فرض کنید که شما سرمایه‌ 5 میلیون تومانی خود را صرف خرید سهام شرکت “الف” نموده‌اید. حال بعد از مدتی از خرید این سهام، به دلیل نوسانات قیمتی به وجود آمده در بازار، قیمت سهام شما با کاهش رو به رو شده و سرمایه‌ 5 میلیونی شما با کاهش ارزش هر سهم، به 3 میلیون تومان تنزل می‌کند.

در این شرایط شما با کاهش قیمت مربوط به یک سهم مشخص، با ضرر مالی قابل توجهی رو به رو شده‌اید. ولی اگر از روش پرتفوی استفاده کنید، ممکن است با سناریوی بسیار خوش‌بینانه‌تری رو به رو شوید.

ایجاد پرتفوی سرمایه گذاری

در این روش، شما سرمایه 5 میلیون تومانی خود را برای خرید 5 سهم مختلف در نظر می‌گیرید. به طوری که به عنوان مثال برای خرید هر سهم یک میلیون تومان اختصاص می‌دهید. حال بعد از خرید سهام مدنظر خود در بازار، به دلیل برخی نوسانات قیمتی به وجود آمده، ارزش دو مورد از سهام شما با کاهش رو به رو می‌شود.

به طوری که ارزش 1 میلیونی هر دوی آن‌ها به 200 هزار تومان کاهش می‌یابد. یعنی در مجموع از این دو سهم مشخص، 1 میلیون 600 هزار تومان ضرر می‌کنید.

همچنین از طرفی دیگر یکی از سهام شما توانسته قیمت خود را ثابت نگه دارد، از این رو از این سهم هیچ گونه ضرر و یا سودی نخواهید برد.

نکته جالب قضیه در اینجاست که دو سهم دیگر شما هم، هر کدام با رشد قیمتی 100 درصدی رو به رو شده و ارزش یک میلیون تومانی خود را به دو میلیون تومان رسانده‌اند. در این شرایط از این دو سهم در مجموع، 2 میلیون تومان سود خواهید کرد.

حال در کل شما با کاهش قیمت دو تا از سهام خود، 1 میلیون و 600 هزار تومان ضرر کرده و با افزایش قیمت دوتای دیگر از سهام خود نیز 2 میلیون تومان سود کرده‌اید. یعنی در نتیجه موفق به کسب سود هزار تومانی شده‌اید، این در حالی است که حتی برخی از سهام شما با کاهش شدید قیمت رو به رو شده‌اند.

پس در کل، استفاده از روش پرتفوی، شما را از ریسک بالای کاهش قیمت سهام در بازار دور نگه خواهد داشت.

#پرتفوی

#سبد سهام

#portfolio

 

نظریه مدرن پرتفوی

بدیهی است که هر صاحب سرمایه‌ای خواستار تکثیر سرمایه و کسب سودِ مطمئن و پایدار است. اما مسأله این است که بازده با “عدم قطعیت” نسبت مستقیم دارد؛ یعنی بازده بالا با عدم قطعیت بالا همراه است و سود پایین با عدم قطعیت کمتر به‌دست می‌آید. برای تعیین چند و چون سرمایه‌گذاری و تحلیل پرتفوی، اطلاعاتی در مورد تک تک دارایی‌ها لازم است و در نهایت “نتیجه‌گیری درباره‌ی پرتفوی”به عنوان هدف اصلی محقق می‌شود. هدف “تحلیل”، پیدا کردن بهترین پرتفویی است که متناسب با اهداف سرمایه‌گذار باشد. ماده‌ی خام تحلیل پرتفوی، انواع و اقسام «اطلاعاتی» است که در مورد یک سهام می‌توان کسب کرد. یکی از شالوده‌های اساسی تحلیل پرتفوی، عملکرد گذشته‌ی سهام است. منبع دیگری برای این اطلاعات، تحلیل سهام بر اساس عملکرد مورد انتظار آنها در آینده است.

یکی از مشکلات سرمایه‌گذاری،”عدم قطعیت” است. فاکتور‌ها و المان‌های اقتصادی موجود، شرایط لازم را برای یک پیش‌بینی موثق ایجاد نمی‌کنند. مشکل دیگر، «همبستگی و هم جهتی گروهی مشخص از سهام»، در سرنوشت نهایی‌شان در سود و زیان است. دارایی‌ها، تمایل دارند به صورت هماهنگ همبسته، هنگام افزایش و کاهش ارزش، تغییر کنند. در صورتی که بتوان با انتخاب سهام غیر همبسته، “تنوع” ایجاد کرد، می‌توان مقدار “ریسک نهایی” را کاهش داد. مفهوم بهینه‌سازی سبد، همین ایجاد تنوع است. این “متنوع‌سازی” ابزاری برای توسعه و فهم بازارهای مالی است. این کشف مهم، اولین بار  توسط برنده‌ی پرافتخار جایزه نوبل، هری مارکوویتز در سال 1952 در مقاله‌ای با عنوان “انتخاب پرتفوی” متولد شد. او با این کار پیشگام اقتصاد مالی شد. چون به سرمایه‌گذاران امکانی ارائه داد که به وسیله ی آن بتوانند تشخیص دهند که اختصاص سرمایه به کدام سهام مقرون به‌صرفه‌تر است. هنر او طراحی پرتفوی، با لحاظ کردن «حداکثر بازده» و «تقلیل ریسک» به طور همزمان است. در سال ۱۹۵۸ جیمز توبین، با انتشار مقاله« تقاضای پول و رفتار ریسک آفرین»، مفهوم «مرز کارا» را بر مبنای تحقیقات مارکوویتز استخراج کرد و “بازده بدون ریسک ” را به تئوری او افزود. درسال 1964 ویلیام شارپ، نظریه‌ی مارکویتز را گسترش داد. تئوری وی به «ارزش‌گذاری دارایی‌های سرمایه ای» مشهور شد. او همچنین مفهوم«خط بازار سرمایه» را معرفی کرد. نظریه ارزشمند «پرتفوی مدرن»، بر پایه ی «ارزش گذاری دارایی های سرمایه ای» شارپ و  نظریه‌«متنوع سازی پرتفوی» مارکوویتز پای گرفت.  اساس این تفاسیر، در ایجاد تعادل بین «ریسک و بازده» است. یعنی هدف کلی این مفاهیم، افزایش بازده و کاهش ریسک «تا حد امکان» است.  مارکوویتز  به سهام به عنوان قطعه‌ای از پازل پرتفوی نگاه می کند. در حقیقت سهام با توجه به ارتباط با سایر دارایی ها است که ارزش پیدا می کند. به طور کلی در اقتصاد، با دو ریسک «سیستماتیک و غیر سیستماتیک» روبرو هستیم. ریسک‌های سیستماتیک قابل کاهش و پیش بینی نیستند و کل شرکت ها و سهم ها را درگیر می کنند. اما ریسک غیر سیستماتیک را از طریق متنوع‌سازی، یعنی انتخاب سهام های غیر همبسته، می توانیم کاهش دهیم.